რატომ ვაშლი?

by August 12, 2017
როგორ შეიძლება ავხსნათ ერთი შეხედვით არაპოპულარული, თითქოს უპერსპექტივო პოლიტიკური გადაწყვეტილება? გააზრებისთვის მნიშვნელოვანია გადაწყვეტილების მიღების მოტივაციის მრავალი პერსპექტივიდან ახსნა. უნდა დავსვათ კითხვა, ვინ რჩება მოგებული ამ პოლიტიკიდან, ვინ იქნება წაგებული, რა ინტერესები დგას გადაწყვეტილების უკან? ამ კითხვებზე საპასუხოდ კი, მნიშვნელოვანია მსგავსი პრეცედენტების შესახებ ცოდნა. მინდა ერთი გამოცდილების შესახებ გიამბოთ, რომელიც შეიძლება ერთ-ერთი პერსპექტივის გააზრებაში დაგეხმაროთ.

განათლების სამინისტროში ვმუშაობდი. დამირეკა ერთ-ერთმა თანამდებობის პირმა და მომიყვა, რომ გამოჩნდა ქართველი ბიზნესმენი, რომელიც პატრიოტული მოსაზრებების გამო მილიონი ლარის განათლების სისტემაში დახარჯვაზე ფიქრობდა. მთხოვა დავკავშირებოდი, შევხვედროდი და გამერკვია საქმის ვითარება.

ტელეფონზე მართლაც მოტივირებული ადამიანის შთაბეჭდილება დატოვა. შეხვედრის შეთავაზებაზე მოიბოდიშა, რომ იმავე დღეს ამას ვერ მოასწრებდა და მეორე დღეს მოვიდოდა. ცხადია დაუყონებლივ შეხვედრა არც მიფიქრია. ჩემი წარმოდგენით, მეცენატი მილიონი ლარის რაიმე საზოგადო საქმეში ჩადებას რომ მოინდომებს, ასეთ უპატივცემულობას და მოუთმენლობას მხოლოდ მნიშვნელოვანი იდეის გამო მოითმენდა. 

დარწმუნების ის ხერხები, რომელსაც ეს ადამიანი იყენებდა, უცხო და უცნაური იყო. მაგალითად, მაჩვენა რუსეთის ერთ-ერთ ქალაქის მუნიციპალიტეტის გაცემული ცნობა, რომელიც ადასტურებდა, რომ ის მილიონერი იყო. ასეთი საბუთი თუ რომელიმე ქვეყანაში გაიცემოდა, პირველად მაშინ გავიგე.

საკუთარი ფინანსურ შესაძლებლობების შესახებ ეჭვები რომ გამიფანტა, მოსაუბრე თავისი იდეის რაციონალურობაში დარწმუნებასაც შეუდგა. მისი პროექტით, ყველა ბავშვი თუ დილით რამდენიმე გრამ ბადაგს, დიახ, ყურძნის წვენს თუ დალევდა, მნიშვნელოვნად გაუმჯობესებოდა ქვეყანაში სწავლის შედეგები. მისი მონაყოლით, მას უკვე ჰქონდა ჩატარებული ამ ეფექტის დამადასტურებული ექსპერიმენტი იმავე რუსულ ქალაქში, რომელსაც უკვე მისი საბუთებიდან ვიცნობდი.

ჩემს მოსაუბრეს სხვა მიმართულებითაც ჰქონდა ჩატარებული ფრიად საინტერესო ექსპერიმენტი. საქართველოს სხვადასხვა ქალაქში, მისი მონაყოლის მიხედვით, მან ახალგაზრდებს სამი შემადგენლობის ყავა დაალევინა: უშაქრო, შაქრით და ბადაგით შეზავებული. მისი მტკიცებით, ბადაგს ყველაზე მეტი მოწონება შეხვდა. ექსპერიმენტი საკმაოდ პროფესიონალურად ჰქონდა დაგეგმილი. მონაწილეებმა არ იცოდნენ, რა შემადგენლობის ყავას სვამდნენ. მონაცემებიც სტატისტიკურად დამუშავებული ჰქონდა. შესაბამისად ბადაგი არა მხოლოდ სასარგებლო, არამედ გემრიელიც გამოდიოდა.

მესამე არგუმენტი ბადაგის სკოლაში შეტანის ტექნოლოგიას ეხებოდა. მას შემუშავებული ჰქონდა სპეციალური, დაახლოებით სიგარეტის ღერის ფორმის და ზომის ფორმის მცირე კონტეინერი, რომელშიც ბადაგს ჩაასხამდა. ამ ინოვაციური და კომპაქტური მეთოდით სკოლებში ბადაგის დისტრიბუცია უნდა გაადვილებულიყო. სრული დამაჯერებლობისთვის, მუშა პროტოტიპიც კი მოტანილი ჰქონდა.

დამატებით, პედაგოგიური, გემოვნებისა და ტექნოლოგიური არგუმენტების გარდა, ის სოციალური და ეკონომიკური შედეგებით იყო მოტივირებული. მისი პროექტი ყურძნის გასაღების პრობლემების მოგვარებასაც უნდა დახმარებოდა, გლეხობისთვის ახალი გასაღების ბაზრის შექმნის გზით. გლეხების სოციალური პრობლემები შემცირდებოდა, ეკონომიკის ზრდა კი დაჩქარდებოდა.

ამ არგუმენტების მოსმენის შემდეგ, რჩებოდა მნიშვნელოვანი კითხვა იმის შესახებ, თუ რას მოიმოქმედებდა თვითონ და რას ელოდა ის განათლების სამინისტროსაგან? გაირკვა, რომ პირადად სახელმწიფოს, ფულის ბადაგის წარმოების და დისტრიბუციის განვითარებაში ჩადებას პირდებოდა. სანაცვლოდ, სახელმწიფოსგან მისი პროდუქტის რეალიზებაში დახმარებას ელოდა. სამინისტროს ან ცენტრალური ბიუჯეტიდან უნდა შეესყიდა მისგან ბადაგი, ან დაევალდებულებინა სკოლები, რომ თითოეული მოსწავლისთვის საკუთარი ბიუჯეტიდან დღეში ერთი ყლუპი ბადაგი შეეძინა.

ეს საუბარი დაახლოებით ათი წლის წინ შედგა. რადგან მსგავსი "საგანმანათლებლო" პროექტის შესახებ სავარაუდოდ ჯერ არ გსმენიათ, ალბათ მიხვდით, რომ განათლების სამინისტროსთვის ამგვარი შემოთავაზება მაშინ არ იყო საინტერესო. იმედი მაქვს, რომ დამატებით, ამ გამოცდილების გაცნობით უფრო მეტი იცით, თუ როგორ შეიძლება ეკონომიკური ინტერესის ლობირებით უპერსპექტივო და არაპოპულარული გადაწყვეტილება აიხსნას, რომლის არსიც შემდეგშია: განათლების სამინისტრომ, თითქოს ჯანსაღი კვების ჩვევების განვითარებისთის, 300,000-400,000 ლარი უნდა დახარჯოს, რაღაც პერიოდში, მოსწავლეების დაახლოებით 10%-ისთვის კვირაში ერთი ვაშლის სკოლაში მისაწოდებლად. 

განათლების მინისტრი რომ ვიყო და ზედმეტი 400 000 ლარი მქონდეს

by August 12, 2017


  1. საშუალოდ ასი სკოლის ბიბლიოთეკას 4 000 ლარის ღირებულების წიგნებით მოვამარაგებდი;
  2. საშუალოდ 20 სკოლას 20 000 ლარის კომპუტერულ ტექნიკას განვუახლებდი;
  3. მინიმუმ 50 სკოლას 8 000 ლარით წავახალისებდი რათა მასწავლებლებისათვის   სასიამოვნო გარემო და ადამიანური ღირსების შესაფერისი სამუშაო ოთახი (ე.წ. სამასწავლებლო) მოეწყოთ.
  4. მინიმუმ რამდენიმე მაღალმთიანი სკოლისათვის მაღალსიჩქარიანი ინტერნეტის მიწოდების საკითხებზე ვიმუშავებდი;
  5. დავაფინანსებდი პროექტებს სკოლებისათვის (მასწავლებლების, დირექტორების, მოსაწავლეებისა და მშობლების მიერ ინიცირებულს), რომლებიც მინიმუმ ერთი არსებითი და კონკრეტული პრობლემის გადაჭრას დაისახავდა მიზნად;
  6. დავაფინანსებდი რამდენი ასეული სოციალურად დაუცველი მოსწავლეებისათვის საზაფხულო ბანაკს, სადაც მოსწავლეებს იმ კომპეტენციების გაძლიერებაში დაეხმარებოდნენ, რაც სკოლაში ვერ შეძლეს;
  7. მინიმუმ რამდენიმე ათეული მასწავლებლისთვის დირექტორისათვის საზღვარგარეთ კვალიფიკაციის ამაღლების პროგრამას დავაფინანსებდი;
  8. მაღალმთიან რეგიონებში ახალგაზრდა მასწავლებლების დასაქმების ინიციატივას წავახალისებდი (ან ასეთი მასწავლებლის არარსებობის შემთხვევაში მათ მოძიებაზე ან არსებული კადრის გადამზადებაზე ვიმუშავებდი);
  9. მაღალმთიან და მცირეკონტიგენტიან სკოლებში სპეც. მასწავლებლების მუშაობას გავაძლიერებდი;
  10. რეგიონებში მინიმუმ რამდენიმე ათეულ  სკოლაში სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროებების მქონე მოსწავლეთათვის სპეციალური რესურსებით აღჭურვილ ოთახებს მოვაწყობდი;
  11. არაქართულენოვან სკოლებში ახალგაზრდა მასწავლებლების კონტიგენტს მინიმუმ 40 მასწავლებლით გავზრდიდი და მათ მუშაობას წავახალისებდი;
  12. არაქართულეონოვან სკოლებში მოსწავლეთა სამოქალაქო აქტვობის გაზრდის მიზნით სათემო პროექტებს დავაფინანსებდი;
  13. არაქართულენოვან სკოლებში ვიმუშავებდი მოსწავლეებთან რომ გააცნობიერონ, რატომ არის საჭირო ქართული ენის კარგად ცოდნა. 


მაგრამ იმ შემთხვევაში თუ შემოდგომა ახლოვდება, ხოლო საქართველოს მთავრობას ვერ ეხმარება გლეხებს მოსავლის რეალიზაციაში, ჭრაჭუნა ფერადი ქაღალდით შევფუთავდი ამ თემას, დავაწერდი „ჯანსაღი კვება“ და ყველა სკოლას სადაც 1000-ზე მეტი ბავშვი სწავლობს, კვირაში ერთხელ დავურიგებდი ვაშლებს, თითო ცალს ყველა მოსაწავლისათვის. ამით წინასაარჩევნოდ ყველა ვიხეირებთ! აბა  კიდევ ხომ არ ვნახავთ კადრებს თუ როგორ ატანს გამწარებული გლეხი მთელი წლის მოსავალს მდინარეს?
რა თქმა უნდა, ამ შემთხვევაში წინასწარ ვიცი,  რომ იმ სკოლებში სადაც ამ საკრალურ ციფრზე ნაკლები მოსწავლეები არიან ვაშლები არ უყვართ, ან უბრალოდ საკუთარიც ბევრი აქვთ. კარგი იქნებოდა ჩემი პოზიცია კვლევებითაც გამემყარებინა. მაგალითად აღმენიშნა „ბრიტანელი მეცნიერების“ მიერ დადგენილი ფაქტი, რომ ქართულ სკოლებში (განსაკუთრებით მაღალკონტიგენტიან სკოლებში) რაღაც სასწაულის წყალობით კვირაში ერთი ცალი ვაშლი უწყობს ხელს მოსწავლეებში სწორი კვებისა და ჯანსაღი ცხოვრების წესის პროპაგანდას. 2030 წელს კი სწორედ ამ სამოთხის ვაშლების წყალობით აღზრდილი ათლეტური, ფიზიკურად ჯანსაღი და კერკეტი თაობა დამაფასებდა, ყველა დაინახავდა როგორ ვღვრიდი ცრემლსა და ოფლს ქართული ზღაპრების ანალიზში, შემდეგ აქედან ამოღებული არქეტიპების განათლების სისტემასთან შერწყმაში და ესეც რომ არ ვიკმარე  ბერძნული მითოლოგიის განხეთქილების ვაშლი ქართველი მოსწავლეებისათვის უკვდავების ოქროს ვაშლად ვაქციე!

In vino veritas! ღვინოშია ჭეშმარიტება კი არადა , In  malo veritas!

Simon Janashia. Powered by Blogger.