კითხვის, მათემატიკის და ბუნებისმეტყველების სწავლის შედეგები

by December 14, 2012
სამწუხარო ინფორმაცია იმათთვის, ვისაც გულით სჯერა, რომ განათლების რეფორმამ 2004-2009 წლებში საქართველოში სწავლის ხარისხი გააუარესა. მოცემულია განათლების საერთაშორისო კვლევების შედეგები (საშუალო სკალირებული ქულები). 2006-2007 წლებში შემოწმებული მოსწავლეები, მეოთხე და მერვე კლასებში ჯერ კიდევ ძველი სასწავლო გეგმითა და სახელმძღვანელოებით სწავლობდენენ, 2011 წელს კი - უკვე ახლით.



სკოლის დირექტორების არჩევნები 2007 წელს

by April 25, 2012

ჟურნალ ლიბერალში გამოქვეყნებულ სტატიისთვის მიცემულ ინტერვიუსთვის იმდენი ვწერე, რომ მენანება ამ ტექსტის გადაგდება. ამიტომ ვაქვეყნებ ამ ბლოგში.

2007-ში სამინისტროს ამოცანა იყო, რომ მაქსიმალურად დემოკრატიულად ჩატარებულიყო არჩევნები სკოლებში და ამავდროულად მაქსიმალური პირობები ყოფილიყო შექმნილი რომ არსებულ დირექტორებზე უკეთეს კანდიდატებს ერთი მხრივ მიეღოთ კონკურსში მონაწილეობა და მეორე მხრივ შანსი ჰქონოდათ გამარჯვების.ამას ხელს უშლიდა რამოდენიმე რამ. მათ შორის ყველაზე მნიშვნელოვანი იყო:
ა) იმ დირექტორების ავტორიტეტი, რომლებიც თავიანთ სკოლებში უკვე ძალიან დიდ ხანს იყვნენ თავიანთ პოსტზე და რომლებსაც გავლენა ჰქონდათ სამეურვეო საბჭოზე, რაც ნიშნავდა იმას, რომ თუ ისინი თავიანთ სკოლაში მივიდოდნენ კანდიდატებად პრაქტიკულად ავტომატურად ”აირჩევდნენ”
ბ) ნდობა სახელმწიფოს მიმართ - უკეთესი კანდიდატები კონკურსში მონაწილეობას იმ შემთხვევაში მიიღებდნენ თუ ეცოდინებოდათ, რომ მათი კომპეტენტურობაა გადამწყვეტი და არა სიახლოვე გადაწყვეტილებების მიმღებებთან და/ან ჩაწყობის საჭიროება
გ) ხელისუფლების სხვადასხვა დონეზე ინტერესი, რომ საკუთარი კანდიდატურების ლობირება მოეხდინათ. ეს აძლიერებდა წნეხს სამინისტროზე და ამავდროულად არჩევნების პროცესის დემოკრატიულობასაც ეჭქვეშ აყენებდა.

ამასთან ერთად გაჩნდა ახალი პრობლემა. 2004-06 წლებში, რამოდენიმე ათეული სკოლის დირექტორის მოვალეობის შემსრულებლად დაინიშნა ადამიანები, რომლებმაც დიდი ენერგია ჩადეს ამ სკოლების განვითარებაში, კორუფციისგან წმენდაში, ფონდების მოძიებაში და სხვ. ამ ადამიანების ნაწილი ამბობდა, რომ მათ აღარ უღირდათ კონკურსში მონაწილეობა, თუ ყველაფრის ისევ თავიდან დაწყება იქნებოდა მათთვის საჭირო.

ამიტომ მნიშვნელოვანი გახდა ისეთი განაწილების სისტემის მოფიქრება, სადაც სამინისტროს გავლით ხელისუფლებას ჩარევის შესაძლებლობა არ ექნებოდა, არსებული დირექტორები ვერ შეძლებდნენ ავტომატურად სკამის შენარჩუნებას და ამავდროულად კარგ დირექტორებს დარჩებოდათ შანსი, რომ საკუთარ სკოლებში გაეგრძელებინათ მოღვაწეობა.

ამიტომაც განაწილება მოხდა შემდეგი პრინციპით: მთელი ქვეყანა დაიყო სკოლების საარჩევნო ტერიტორიულ ერთეულად. მათი რაოდენობა თუ არ ვცდები რამოდენიმეჯერე აღემატებოდა რესურსცენტრების რაოდენობას. თითო ერთეულში გაერთიანდა სკოლები რომლებიც ერთმანეთთან შედარებით ახლოს იყო ან ერთ დასახლებაში მდებარეობდა. თითოეული კანდიდატი რეგისტრირდებოდა ტესტირებამდე ამ ერთეულში.შემდეგ, ტესტის ქულებით დგინდებოდა კანდიდატების რაოდენობა, რომლებსაც ჰქონდათ უფლება კონკურსში მონაწილეობის. პრინციპი შემდეგი იყო. თუ ერთეულში იყო ვთქვათ 10 სკოლა, მაშინ სამჯერ მეტი ადამიანი იღებდა მონაწილეობას შემდეგ ეტაპებში ქულების მიხედვით. სამჯერ მეტი იმიტომ, რომ სკოლაში წარდგენისას სამზე მეტი კანდიდატი არ უნდა ყოფილიყო სამეურვეო საბჭოს წინაშე.

ეს კანდიდატები გადიოდნენ ტესტის შემდეგ გასაუბრებაზე სამინისტროს კომისიასთან. თუ გასაუბრებას გადალახავდნენ, მაშინ თითოეულ ერთეულში ტესტირების მიხედვით საუკეთესო 20% ირჩევდა იმ სკოლას, სადაც უნდოდა რომ ყოფილიყო წარდგენილი. ყველა დანარჩენი ნაწილდებოდა შემთხვევითი შერჩევის პრინციპით იმ ერთეულის შიგნით, რომელზეც იყო დარეგისტრირებული.

განაწილების შემდეგ მაქსიმუმ 3 კანდიდატი მიდიოდა სკოლაში, სადაც გარკვეული საარჩევნო პროცესის (შეხვედრები მასწავლებლებთან, მშობლებთან, პროგრამის წარდგენა და სხვ.) შემდევ ტარდებოდა ყველა სკოლაში ერთდროულად კენჭისყრა სამეურვეო საბჭოებში. თუ საბჭო არცერთს ამ სამიდან არ ირჩევდა, მაშინ ტარდებოდა შემთხვევითი შერჩევის მეორე ეტაპი ყველა სკოლისთვის და ისევ ეგზავნებოდა სკოლას კანდიდატები. თუ კიდევ იწუნებდა ყველა კანდიდატს, მაშინ სამინისტროს შეეძლო თავად დაენიშნა მოვალეობის შემსრულებელი...

პირველი ეტაპი შემთხვევითი შერჩევის ჩატარდა სამინისტროს დარბაზში ლოტოტრონის გამოყენებით... რაზეც ატყდა დიდი ამბავი. მათ შორის მაგ. ია ანთაძე წერდა, რომ ეს გირგვლიანის მკვლელობაზე უარესი ამბავი იყო, რადგან დირექტორობის მსურველებს ამით ადამიანობა წაართვეს. მეორე ეტაპი ჩატარდა კომპიუტერის გამოყენებით, რაზეც ხმა არავის აღარ ამოუღია.

ამ სისტემამ მნიშვნელოვანი ზარალი მოუტანა ხელისუფლებას, პირველი იმით რომ ცუდი პიარისთვის საბაბი მისცა (ლოტოტრონი) და მეორე იმით, რომ საკუთარი კანდიდატების სკოლებში გაგზავნის საშუალება დაკარგა, რამაც ძალიან გაანაწყენა განსაკუთრებით ადგილობრივი ხელისუფლება... კანდიდატებთან დაკავშირებით კიდევ იმიტომ განაწყენდა ხელისუფლება, რომ მათ შეაგროვეს არასასურველ კანდიდატთა სია, რომელიც სამინისტროს გამოუგზავნეს. სამინისტროს მიეცა რეკომენდაცია, რომ ამ სიაში მყოფები გასაუბრებაზე უნდა დაეწუნებინათ. ითქვა, რომ ეს ინფორმაცია ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლებმა შეაგროვეს. საქართველოს მასშტაბით იყო რამოდენიმე კომისია, აჭარის, დასავლეთ საქართველოს, აღმოსავლეთის და თბილისის (თუ არ ვცდები). აღმოსავლეთმა და თბილისმა, რომელიც თბილისში ტარდებოდა, არცერთმა კომისიამ არ გაითვალისწინა ეს სია. დასავლეთ საქართველოში დაიწყეს ამ სიის მიხედვით ხალხის დაწუნება, რაც ნიშნავდა იმას, რომ ბევრი კარგი კანდიდატი ავტომატურად ვარდებოდა კონკურსიდან სავარაუდოდ პოლიტიკური ნიშნით. ამის გამო, გასაუბრების პროცესი გაჩერდა, კომისია დაიშალა, და ხელახლა ჩაატარა გასაუბრება. აჭარას ვერაფერი ვუშველეთ, რადგან იქ იქაური სამინისტრო თავისას აკეთებდა...

იმ სიაში მყოფების ნაწილი დღესაც სკოლის დირექტორია :) ჰოდა, ამანაც ძალიან გაანაწყენა ხელისუფლება და ჩაითვალა, რომ მთელი ეს დირექტორების განაწილების სისტემა იყო ერთგვარი წინააღმდეგობა მმართველი პარტიის წინააღმდეგ. ბევრი დეტალია კიდევ, რაზეც შეიძლება ლაპარაკი... მაგ. ის, თუ როგორ ებრძოდნენ გამოცდილი დირექტორები ამ სისტემას და როგორ აჯობეს ზოგ შემთხვევაში...მაგრამ ძირითადი ესაა იმ არჩევნებთან დაკავშირებით.

განათლების ნათარგმნი, მაგრამ გამოუცემელი ბიბლიოთეკა

by April 07, 2012
ეროვნული სასწავლო გეგმებისა და შეფასების ცენტრმა, მსოფლიო ბანკის დახმარებით მოპოვებული იაპონიის მთავრობის გრანტის მეშვეობით, განათლების მიმართულებით 2009-2010 წლებში სამოცდაშვიდი ახალი სახელმძღვანელო თარგმნა.
სახელმძღვანელოები ეხება განათლების ფილოსოფიას, ფსიქოლოგიას, სოციოლოგიას, შეფასებას, სწავლებას, განათლების მართვას, წიგნიერების შესწავლას, მრავალენოვან განათლებას, სპეციალურ განათლებას და სხვ. ნათარგმნია განათლების სფეროსთვის მნიშვნელოვანი ავტორები: ჯონ დიუი, ალბერტ ბანდურა, ჰოვარდ გარდნერი, დევიდ პერკინსი, მაიკლ ფულანი, ლინდა დარლინგ ჰემონდი, დენიელ კორეტცი და სხვ.

სახელმძღვანელოების სრული ჩამონათვალის ნახვა შეგიძლიათ ამ ბმულზე

სახელმძღვანელოები თარგმნილია, რედაქტირებულია და დაკაბადონებულია. ტექნიკურად ეს გამომცემლობა დიოგენემ და გამომცემლობა საქართველოს მაცნემ განახორციელა. ეროვნულ სასწავლო გეგმებისა და შეფასების ცენტრმა, სადაც საჭირო იყო, ამ წიგნების უსასყიდლოდ გავრცელებისთვის საავტორო უფლებები შეისყიდა.  წიგნები სრულიად მზად არის დასაბეჭდად ან ელექტრონული ფორმით გასავრცელებლად. ამ სამუშაოში დახარჯულია დაახლოებით 500 000 USD.

სამწუხაროა, რომ  თითქის ორი წელია, რაც წიგნები მზად არის, მაგრამ ისინ ჯერ არ დაბეჭდილა ან ელექტრონულად არ გავრცელებულა. შესყიდულ საავტორო უფლებებს ვადა გასდის, რაც ნიშნავს, რომ შესაძლოა კიდევ ერთხელ გახდეს საჭირო ფულის დახარჯვა წიგნების გამოსაცემად. ასევე, ეროვნული სასწავლო გეგმებისა და შეფასების ცენტრი გაუქმდა. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ ეხლა ეს პროცესი განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრომ დაასრულოს.

ეს წიგნები მნიშვნელოვანია მასწავლებლებისთვის, განათლების სპეციალისტებისთვის, სხვადასხვა უნივერსიტეტში მყოფი განათლების მიმართულების სტუდენტებისთვის, რომლებიც სწავლობენ განათლების მართვის, კვლევის ან მასწავლებლის მომზადების პროგრამებზე. იმედია, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო მალე დაიწყებს მათ გამოქვეყნებას.


10 ახალი პუბლიკაცია განათლების სფეროში

by April 06, 2012
ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში 2009 წლის შემდეგ, კალიფორნიის, ლოს ანჟელესის უნივერსიტეტთან (UCLA) ერთად და USAID-ის დახმარებით, მიმდინარეობს განათლების ადმინისტრირების სამაგისტრო პროგრამის განვითარება. ამ პროგრამის ფარგლებში, ბევრ სხვა სიახლესთან ერთად ითარგმნა ცხრა წიგნი და მომზადდა ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური სტილის სახელმძღვანელო. პუბლიკაციები შეირჩა ილიაუნის და UCLA უნივერსიტეტის პროფესორების მიერ. ამ სახელმძღვანელოებით მიმდინარეობს სწავლა სამაგისტრო პროგრამაზეც.

ეს პუბლიკაციებია:

1. კოჰენი, ლუის, ლოურენს მანიონი და ქეით მორისონი, კვლევის მეთოდები განათლებაში, 6-ე გამოცემა, თბილისი, USAID|EMP, 2012






2. გორტონი, რიჩარდ, ა., ჯუდი ა. ალსტონი და პეტრა ი. სნოუდერი, ლიდერობა და ადმინისტრირება სკოლაში, 7-ე გამოცემა, თბილისი, USAID|EMP, 2012





3. სერჯიოვანი, ტომას, ჯ., თეორიული ცოდნის პრაქტიკაში გააზრებული გამოყენების პერსპექტივა, 6-ე გამოცემა, თბილისი, USAID|EMP, 2012






4. ნორთჰაუზი, პიტერ, გ.,  ლიდერობა, თეორია და პრაქტიკა, 5-ე გამოცემა, თბილისი, USAID|EMP, 2012






5. ბოლმანი, ლი, ი. და ტერენს ი. დილი, ორგანიზაციების რიფრეიმინგი, მხატვრულობა, არჩევანი და ლიდერშიფი, 4-ე გამოცემა, თბილისი, USAID|EMP, 2012





6. ოუენსი, რობერტ, ჯ. და თომას ს. ვალესკი, ორგანიზაციული ქცევა განათლებაში, ლიდერობა და სკოლის რეფორმა, მეათე გამოცემა, თბილისი, USAID|EMP, 2012





7. ჰოი, უეინ, კ. და სესილ გ. მისკელი, განათლების სფეროს ადმინისტრირება, თეორია, პრაქტიკა, კვლევა,  თბილისი, USAID|EMP, 2012





8. თურაბიანი, ქეით, ლ., სახელმძღვანელო რეფერატების, თეზისების, და დისერტაციების ავტორებისთვის, ”ჩიკაგოს სტილი” სტუდენტებისა და მკვლევარებისთვის, 7-ე გამოცემა, თბილისი, USAID|EMP, 2012







უსაფრთხო სკოლა ამერიკაში

by January 30, 2012
დღეს ჩემი ბავშვები პირველად წავიდნენ ამერიკულ სკოლაში. ეს დაწყებითი სკოლაა, რომელიც სახელმწიფოსგან ფინანსდება და ამავდროულად აქვს მართვის ავტონომია. ასეთ სკოლებს აქ ჩარტერული სკოლები ჰქვია, რადგან მათ სახელმწიფოსთან სპეციალური ხელშეკრულება (ჩარტერი) აქვთ დადებული.
ამ სკოლაში ვერ ნახავთ დაცვას ან მანდატურს. სამაგიეროდ კარგად არის გაწერილი ქცევის წესები და მიღებულია უსაფრთხოების ზომები საგანგებო სიტუაციებთან დაკავშირებით.
სკოლის ტერიტორიაზე სწავლის დაწყებამდე, დასვენებებისას და სკოლის შემდეგ სპეციალურად შერჩეული მასწავლებლები აკვირდებიან ვითარებას და ეხმარებიან მოსწავლეებს ორგანიზებულ და სწორ ქცევაში.
ქცევის წესებში სხვა, ჩვენთვის უფრო ნაცნობი წესების გარდა წერია, რომ ბავშვები უნდა ცდილობდნენ, რომ თავიანთ თამაშებში ნებისმიერი სხვა მოსწავლე ჩართონ ვისაც ამის სურვილი გაუჩნდება. დისციპლინასთან დაკავშირებით ახსნილია, რომ სკოლა შემდეგ ზომებს მიმართავს:
  • პრობლემის გადაჭრა ზრდასრულის დახმარებით
  • სკოლის ეზოში გასვლის დროის გამოტოვება
  • რეფლექსიის დღიური წერა ან ზეპირად ბოდიშის მოხდა
  • მშობლებთან დაკავშირება
  • მასწავლებლებთან გასაუბრება
  • ადმინისტრაციული ჩარევა
უსაფრთხოების ზომებს შორის მნიშვნელოვანი განსხვავება ქართულ სკოლასთან არის ის, რომ საბუთების მიღებისას დეტალურად ჩაიწერეს მშობლების ტელეფონები, სახლის ნომრები და ასევე იმ შესაძლო ადამიანების ტელეფონის ნომრებივისაც შეიძლება საგანგებო ვითარებაში  მშობლების გარდა დაუკავშირდნენ. ასევე ჩაიწერეს იმ ადამიანების სახელები და გვარები, ვისაც აქვს უფლება სკოლიდან ბავშვი გაიყვანოს. 
სკოლაში მიგვატანინეს პატარა პაკეტი, სადაც მოთავსებულია პირველადი ჰიგიენის ნივთები, ფანარი და პეჩენიები. პაკეტში ასევე შედის მშობლების წერილი, რომელებსაც ისინი წერენ თავის შვილებს. ასევე იყო თხოვნა, რომ პაკეტში ჩაგვედო მშობლების ფოტოები. კომფორტის პაკეტს (ასე ეძახიან აქაურები) ის დანიშნულება აქვს, რომ მიწისძვრის ან ხანძრის შემთხვევაში თუ მოსწავლეების სწრაფი გახიზვნა იქნება აუცილებელი, ეს პაკეტი უნდა დაეხმაროს მათ სტრესის დაძლევაში. 
საიტზე დეტალურად არის განმარტებული ის, თუ როგორ მოიქცევა სკოლა ხანძრის ან მიწისძვრის შემთხვევაში და სად უნდა მიაკითხონ მშობლებმა ბავშვებს. 
Simon Janashia. Powered by Blogger.